Εργαστήρια αμφισβήτησης ή ανακύκλωσης γνώσης;

Του ΤΑΣΗ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ*


Στα πρώτα έτη των σπουδών μου, είχα πλησιάσει, θυμάμαι, εντυπωσιασμένος έναν μεγαλύτερο σπουδαστή να τον επαινέσω και να τον ρωτήσω πώς είχε καταφέρει να κάνει κάτι πολύ ωραία σχέδια για το μάθημα της Αρχιτεκτονικής Σύνθεσης. Εκείνος γύρισε και μου απάντησε: «Μη δίνεις σημασία. Τώρα είμαστε όλοι σαν τα σφουγγάρια που ρουφάμε τις ιδέες και τις γνώσεις των άλλων... αυτό που έχει αξία, είναι τι θα μείνει στο τέλος στο σφουγγάρι, όταν το σφίξουμε καλά! Αυτό που θα παραμείνει στις εσωτερικές του κυψέλες θα είναι το δικό μας». Τη στιχομυθία αυτή την αναφέρω συχνά στους σπουδαστές μου, γιατί η διδασκαλία στο Πανεπιστήμιο, βλέπετε, δεν είναι αποκλειστικά υπόθεση δασκάλου και μαθητή, αλλά επίσης και αλληλοδιδαχής μεταξύ των φοιτητών. Αυτή η από κοινού προοδευτική ανακάλυψη των μυστικών της Αρχιτεκτονικής (και όχι μόνον) είναι ο ακρογωνιαίος λίθος κάθε εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Στο παρελθόν υπήρξαν έντονες διαμάχες και διαξιφισμοί για τον τρόπο διδασκαλίας της Αρχιτεκτονικής τόσο εδώ στον τόπο μας όσο και διεθνώς. Παρά τον πολεμικό πολλές φορές χαρακτήρα τους, επέδρασαν εξαιρετικά θετικά στην ανανέωση και εξέλιξη της αρχιτεκτονικής διδασκαλίας και σκέψης. Μεγάλες σχολές έμειναν στην ιστορία ακριβώς για τις ρηξικέλευθες ιδέες τους, τις ανατροπές που δημιούργησαν, τις μικρότερες ή μεγαλύτερες επιρροές που άσκησαν στον αρχιτεκτονικό κόσμο της εποχής. Η συζήτηση για τις σπουδές των αρχιτεκτόνων δεν μπορεί παρά να παραμένει πάντοτε ανοιχτή, κι αυτό, γιατί η αρχιτεκτονική είναι άρρηκτα δεμένη με τις νέες, κάθε φορά, σύνθετες κοινωνικές πραγματικότητες.

Ο ρόλος του Δημόσιου Πανεπιστήμιου αυτός είναι! Να μη στενεύει τα όρια της γνώσης, αλλά να τα κρατά όσο το δυνατόν πιο ανοιχτά, όσο το δυνατόν ελεύθερα. Εχει δυναμική και όχι στατική λειτουργία. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα κάθε δημόσιας Σχολής Αρχιτεκτόνων οφείλει να είναι δομημένο με τέτοιον τρόπο, ώστε να ανταποκρίνεται στις αυξημένες, αλλά και πολλαπλές ανάγκες τόσο των σπουδαστών όσο και των διδασκόντων. Με αυτήν την έννοια, απευθύνεται σ' έναν μεγάλο αριθμό σπουδαστών-σπουδαστριών που προέρχονται από ένα εξίσου ευρύ φάσμα κοινωνικής διαστρωμάτωσης, με διαφορετικά ενδιαφέροντα και διαφορετικούς επαγγελματικούς προσανατολισμούς.

η συνεχεια εδώ.